Sınai Mülkiyet Kanunu Genel Kapsamı

(SMK m4-32)

(SMK m82-145)

(SMK m55-81)

Ulusal: Sınai Mülkiyet Kanunu, SMK Uygulanmasına Dair Yönetmelik, Mülga 556 Sayılı Markaların Korunması Hakkında KHK, Tanınmışlık Esasları, Sınıflandırma Tebliği…

Uluslararası: Marka Kanunu Anlaşması, Madrid Protokolü

Ulusal: Sınai Mülkiyet Kanunu, SMK Uygulanmasına Dair Yönetmelik, Mülga 551 Sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında KHK

Uluslararası: Patent İşbirliği Anlaşması, PİA Yönetmeliği, Avrupa Patent Sözleşmesi, Avrupa Patent Sözleşmesi Yönetmeliği

Ulusal: Sınai Mülkiyet Kanunu, SMK Uygulanmasına Dair Yönetmelik, Mülga 554 Sayılı Endüstriyel Tasarımın Korunması Hakkında KHK

Uluslararası: Tasarımların Uluslararası Tesciline İlişkin Lahey Anlaşması

En kısa olarak; bir işletmenin(kişi de olabilir) ürün veya hizmetlerini daiğer işletmelerden ayıran işaretlerdir.

En kısa olarak;  “Buluş” a verilen koruma belgesidir. Buluşun yeni olması, buluş basamağı içermesi ve sanayiye uygulanabilir olması gereklidir.

Tasarım, ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümüdür. Tasarımın Kanundan doğan haklarından yararlanabilmesi için “yeni ve ayırt edici” olması gereklidir.

a) Bir porselen markası için «porselen» markası tescil edilemez. (Malın cinsini gösterdiği için)

b) “marangoz” bir marangozluk ürünleri markası olarak tescil edilemez)

c) Bir çatal bıçak markasının logosu ayırt ediciliği olmayan sıradan bir çatal şekli logo olamaz.

d) “süper”, “harika” gibi kelimeler marka olarak tescil edilemez.

e) Paris sözleşmesine üye ülkelerdeki tanınmış markalar burada tescil edilemez.

f) Kültürel değerler; Örneğin Atatürk, bir marka olarak tescil edilemez

g) Tescilli coğrafi işaretten oluşan ya da tescilli coğrafi işaret içeren işaretler. (Ayvalık zeytini şeklinde bir marka tescil edilemez.)

Nispi Red Sebepleri (Madde 6):

1-tescil edilmiş veya önceki tarihte

başvurusu yapılmış marka ile

aynılığı ya da benzerliği ve kapsadığı mal

veya hizmetlerin aynılığı ya da benzerliği

nedeniyle, tescil edilmiş veya önceki

tarihte başvurusu yapılmış marka ile halk tarafından ilişkilendirilme ihtimali de dâhil karıştırılma ihtimali varsa itiraz üzerine başvuru reddedilir.

…

8-Tescilli markanın yenilenmeme sebebiyle koruma süresinin sona

ermesinden itibaren iki yıl içinde yapılan, bu markayla aynı veya benzer olan ve aynı veya benzer mal veya hizmetleri içeren marka başvurusu, önceki marka sahibinin itirazı üzerine bu iki yıllık süre içinde markanın kullanılmış olması şartıyla reddedilir.

a) Keşifler, bilimsel teoriler ve matematiksel yöntemler.

b) Zihni faaliyetler, iş faaliyetleri veya oyunlara ilişkin plan, kural ve yöntemler.

c) Bilgisayar programları.

ç) Estetik niteliği bulunan mahsuller, edebiyat ve sanat eserleri ile bilim eserleri.

d) Bilginin sunumu.

Buluş Olmakla Birlikte Patent Verilmeyenler (Madde 82):

a) Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olan buluşlar.

b) Mikrobiyolojik işlemler veya bu işlemler sonucu elde edilen ürünler hariç olmak üzere, bitki çeşitleri veya hayvan ırkları ile bitki veya hayvan üretimine yönelik esas olarak biyolojik işlemler

c) İnsan veya hayvan vücuduna uygulanacak teşhis yöntemleri ile cerrahi yöntemler dâhil tüm tedavi yöntemler; insan bedeninin öğelerinden birinin sadece keşfi; İnsan klonlama işlemleri, insan eşey hattının genetik kimliğini değiştirme işlemler

d) hayvanlara acı çektirebilecek genetik kimlik değiştirme işlemleri ve bu işlemler sonucu elde edilen hayvanlar

a) Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı tasarımlar

b) Ürünün teknik fonksiyonunun zorunlu kıldığı görünüm özellikleri.

c) Tasarımın kullanıldığı veya uygulandığı ürünün, başka bir ürüne mekanik olarak monte edilmesi veya bağlanması için belirli biçim ve boyutlarda üretilmesi zorunlu ürünlerin görünüm özellikleri

ç) Paris Sözleşmesinin 2 nci mükerrer 6 ncı maddesi kapsamında yer alan hükümranlık alametleri ile bu kapsam dışında kalan ancak kamuyu ilgilendiren, dinî, tarihî ve kültürel değerler bakımından halka mal olmuş ve ilgili mercilerin tescil izni vermediği işaretlerin, armaların, nişanların veya adlandırmaların uygunsuz kullanımını içeren tasarımlar.

Tasarım Hakkının Kapsamı Dışındakiler (Madde 59):

a) Özel amaçla sınırlı kalan ve ticari amaç taşımayan fiiller.

b) Deneme amaçlı fiiller.

c) Ticari uygulamadaki dürüstlük kuralları ile bağdaşır olmak, tasarımın normal kullanımını gereksiz şekilde tehlikeye sokmamak ve kaynak göstermek şartları ile eğitim veya referans amaçlı çoğaltmalar.

ç) Yabancı ülkede kayıtlı olup geçici olarak Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde bulunan deniz veya hava taşıt araçlarındaki ekipman, bu araçların onarımı için kullanılmak üzere ithal edilen yedek parça ve aksesuarlar ile bu araçların onarım fiilleri.

Tekniğin bilinen durumu, başvuru tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde, yazılı veya sözlü tanıtım yoluyla ortaya konulmuş veya kullanım ya da başka herhangi bir biçimde açıklanmış olan toplumca erişilebilir her şeyi kapsar. (Ülkesellik ilkesini aşıyor)

Buluş Basamağı

Tekniğin bilinen durumu dikkate alındığında, ilgili olduğu teknik alandaki uzmana göre aşikâr olmayan buluşun, buluş basamağı içerdiği kabul edilir.

Bir tasarımın aynısı;

a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce,

b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce,

dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir. Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilir.

Ayırt Edicilik

Bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim;

a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce,

b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce,

kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir.

-İki farklı marka farklı sınıflarda da olsa nispi red sebebi olabilir.

Başvuruda sunulan ayırıcı doküman marka görselidir.

Patent başvurusu veya patentin sağladığı korumanın kapsamı istemlerle belirlenir. Bununla birlikte istemlerin yorumlanmasında tarifname ve resimler kullanılır.

İstemler, kullanılan kelimelerin verdiği anlamla sınırlı olarak yorumlanamaz.  Ancak istemler, koruma kapsamının tespitinde, buluşu yapan tarafından düşünülen fakat istemlerde talep edilmeyen, buna karşılık ilgili teknik alanda uzman bir kişi tarafından tarifname ve resimlerin yorumlanması ile ortaya çıkacak özellikleri kapsayacak şekilde genişletilemez.

Tasarım başvurusu veya tasarımın sağladığı korumanın kapsamı ve yorumlanmasında tasarım görseli ve tarifnameler kullanılır.

BAŞVURU (Madde11)

1.       Şekli inceleme (eksik varsa süre vererek tamamlatma, tamamlanmazsa red) (Madde 15)

2.       Mutlak red nedenleri incelemesi (nedenlerden biri varsa red) (Madde 16)

3.       Bültende Yayın (mutlak red nedeni yoksa)

4.       2 ay yayında kalma (Madde 18)

5.       İtiraz yoksa veya var ama yerinde görülmediyse Marka Tescil Kararı/ İtiraz yerinde görüldüyse (Madde 17-18-19)

6.       RED (veya KISMİ RED) KARARLARINA KARŞI İTİRAZ (Madde 20-21)

7.       (2 ay sürede) YİDK’ya Başvuru

8.       YİDK kabul ederse tescil sürecine geri dönülür. Reddederse dava açılabilir.

BAŞVURU (Madde 90)

1.       Şekli inceleme (eksik varsa süre vererek tamamlatma, tamamlanmazsa red) (Madde 95)

2.       Buluş özelliğinin incelenmesi (yenilik, buluş basamağı, sanayiye uygulanabilme)

3.       Başvurudan itibaren 12 ay içinde

4.       Araştırma Raporu Talebi (Madde 96)

5.       Başvurudan sonraki 18 ay sonunda Patentin Yayını (erken yayın talebi yoksa) (Yayın sırasında başvuruya karşı üçüncü kişilerin görüş bildirme hakkı bulunur) (Madde 97)

6.       Araştırma Raporunun Yayınlanması

7.       Araştırma Raporunun Yayınlanmasından itibaren 3 ay içinde İnceleme Raporu Talebi (iki aşamalı raporlama var) (Madde 98)

8.       İnceleme Raporu Olumlu ise Patent Verme Kararı

9.       Patent Verme Kararının Yayını (Patent Verme Kararının Yayınından itibaren 6 ay içinde 3. kişilerin İtirazı) (Madde 99)

10.   İtiraza karşı başvuru sahibinin görüş bildirme hakkı

11.   İtiraza karşı Patentin Devamı / Hükümsüzlüğü kararı (Yayın)

12.   Karara İtiraz  (Madde 100)

13.   RED (veya KISMİ RED) KARARLARINA KARŞI İTİRAZ

14.   2 ay sürede YİDK’ya Başvuru

15.   YİDK kabul ederse tescil sürecine geri dönülür. Reddederse dava açılabilir

BAŞVURU (Madde 61)

1.       Şekli inceleme (eksik varsa süre vererek tamamlatma, tamamlanmazsa red) (Madde 64)

2.       Yenilik ve ayırt edicilik incelemesi (Madde 64)

3.       Bültende Yayın (Yayın erteleme yoksa hemen varsa süre bitiminde) (Madde 65)

4.       İtiraz yoksa veya var ama yerinde görülmediyse Tescil Kararı/ İtiraz yerinde görüldüyse Hükümsüz

5.       Kılma Kararı (Madde 67-68)

6.       RED KARARLARINA KARŞI İTİRAZ

7.       (2 ay sürede) YİDK’ya Başvuru

8.       YİDK kabul ederse tescil sürecine geri dönülür. Reddederse dava açılabilir.

-Markasını devredebilir.

-Markasına ilişkin lisans verebilir.

-Markasından feragat edebilir.

-Markasını 10 yılda bir yenileyerek sonsuza kadar elinde tutabilir.

-Başkalarının bu markayı kullanmasını önleyebilir

Üçüncü kişilerin marka kullanımını aşağıdaki hallerde engelleyemez:

a) Gerçek kişilerin kendi ad veya adresini belirtmesi.

b) Malların veya hizmetlerin türüne, kalitesine, miktarına, kullanım amacına, değerine, coğrafi kaynağına, üretim veya sunuluş zamanına ya da diğer niteliklerine ilişkin açıklamalarda bulunulması.

c) Özellikle aksesuar, yedek parça veya eşdeğer parça ürünlerinde, malın ya da hizmetin kullanım amacının belirtilmesinin gerekli olduğu hâllerde kullanılması.

-Patenti devredebilir.

-Patente ilişkin lisans verebilir.

-Patentten feragat edebilir.

–Patent koruması 20 yıldır. Her yıl, yıllık ücret ödenir. Bu ödeme, markadaki gibi bir yenileme değildir.

Üçüncü kişilerin patentin kullanımını aşağıdaki hallerde engelleyemez:

a) Sınai veya ticari bir amaç taşımayan ve özel maksatla sınırlı kalan fiiller.

b) Patent konusu buluşu içeren deneme amaçlı fiiller.

c) İlaçların ruhsatlandırılması ve bunun için gerekli test ve deneyler de dâhil olmak üzere, patent konusu buluşu içeren deneme amaçlı fiiller.

ç) Sadece bir reçetenin oluşturulması için eczanelerde yapılan ilaçların seri üretim olmadan hazırlanarak kullanılması ve bu şekilde hazırlanan ilaçlara ilişkin fiiller.

d) Patent konusu buluşun Paris Sözleşmesine taraf devletlerin gemi, uzay aracı, uçak veya kara nakil araçlarının yapımında veya çalıştırılmasında veya bu araçların ihtiyaçlarının karşılanmasında, söz konusu araçların geçici veya tesadüfi olarak Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde bulunması şartıyla kullanılması

-Tasarımını devredebilir.

-Tasarımına ilişkin lisans verebilir.

-Tasarımından feragat edebilir.

-Tasarımını 5 yılda bir yenileyerek 25 yıla kadar elinde tutabilir.

–Tescilsiz tasarımların koruma süresi, koruma talep edilen tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten itibaren üç yıldır.

-Başkalarının bu tasarımı kullanmasını önleyebilir

İyi Niyetli Üçüncü Kişilere İlişkin:

Korunan tasarımın kendi tasarımından önce kamuya sunulduğunu makul yollarla bilmesi mümkün olmayan bir tasarımcı tarafından bağımsız olarak yapılan tasarımın koruma kapsamındaki tasarımdan kopyalanmış olduğu kabul edilmez. (Dikkat, bu kural üçüncü kişinin iyi niyetini koruyan bir hükümdür ve marka,  patent faydalı model ve coğrafi işarette yoktur)

Çalışanın (öğrenciler, kamuda çalışanlar ve ücretsiz stajyerler de dahil), bir işletme veya kamu idaresinde yükümlü olduğu faaliyeti gereği gerçekleştirdiği ya da büyük ölçüde işletme veya kamu idaresinin deneyim ve çalışmalarına dayanarak, iş ilişkisi sırasında yaptığı buluş, hizmet buluşudur.

Hizmet buluşunun dışında kalan buluş, serbest buluş olarak kabul edilir

Çalışan, bir hizmet buluşu yaptığında, bu buluşunu yazılı olarak ve geciktirmeksizin işverene bildirmekle yükümlüdür.  Çalışan, teknik problemi, çözümünü ve hizmet buluşunu nasıl gerçekleştirmiş olduğunu, bildiriminde açıklamak zorundadır. Buluşun daha iyi açıklanması bakımından varsa resmini de işverene verir. Çalışan, yararlanmış olduğu işletme deneyim ve çalışmalarını, varsa diğer çalışanların katkılarını ve bu katkıların şeklini, yaptığı işle ilgili olarak aldığı talimatları ve söz konusu katkılar yanında kendisinin katkı payını da belirtir. Çalışan, hizmet buluşunu, serbest buluş niteliği kazanmadığı sürece gizli tutmakla yükümlüdür

İşveren, bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren iki ay içinde, bildirimin hangi hususlarda düzeltilmesi gerektiğini çalışana bildirir.

İşveren, hizmet buluşu ile ilgili olarak tam veya kısmi hak talep edebilir. İşveren bu talebi, çalışanın bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten itibaren dört ay içinde yazılı olarak çalışana bildirmek zorundadır. Çalışana böyle bir bildirimin süresinde yapılmaması veya hak talebinde bulunulmadığına dair bildirim yapılması hâlinde, hizmet buluşu serbest buluş niteliği kazanır.

İşverenin hizmet buluşuna ilişkin tam hak talebinde bulunması hâlinde bununla ilgili bildirimin çalışana ulaşması ile buluş üzerindeki tüm haklar işverene geçmiş olur.

İşveren hizmet buluşu üzerinde tam hak talep ederse, çalışan makul bir bedelin kendisine ödenmesini işverenden isteyebilir. İşveren hizmet buluşu üzerinde kısmi hak talep ederse, işverenin buluşu kullanması hâlinde, çalışanın makul bir bedelin kendisine ödenmesini isteme hakkı doğar.

Bedelin hesaplanmasında hizmet buluşunun ekonomik olarak değerlendirilebilirliği, çalışanın işletmedeki görevi ve işletmenin buluşun gerçekleştirilmesindeki payı da dikkate alınır. İşveren, hizmet buluşuna ilişkin talepte bulunduktan sonra, buluşun korunmaya değer olmadığını ileri sürerek bedelin ödenmesinden kaçınamaz. 

Öğretim Üyelerinin Buluşları:

İşçi buluşunun tersine hak sahibi öğretim üyesidir, Kuruma ödeme yapar

 Gizli Patent:

TPK, başvuru konusu buluşun millî güvenlik açısından önem taşıdığı kanısına varırsa başvurunun bir suretini görüş almak üzere Millî Savunma Bakanlığına iletir ve durumu başvuru sahibine bildirir

Hizmet ilişkisi ile diğer iş görme ilişkilerindeki hak sahipliği aralarındaki özel sözleşmeden veya işin mahiyetinden aksi anlaşılmadıkça çalışanların (öğrenciler, ücretsiz stajyerler, öğretim üyeleri, iş görme sözleşmesi ile bağlı olanlar dahil) bir işletmede yükümlü olduğu faaliyeti gereği gerçekleştirdiği ya da büyük ölçüde işletmenin deneyim ve çalışmalarına dayanarak iş ilişkisi sırasında yaptığı veya işyerindeki genel faaliyet konusu bilgi ve araçlardan faydalanmak suretiyle yaptığı tasarımların hak sahibi, işverenleridir.

Çalışanın, tasarımın önemi dikkate alınarak tespit edilecek bir bedel isteme hakkı vardır. Taraflar bu bedel konusunda anlaşamadıkları takdirde söz konusu bedel mahkeme tarafından tespit edilir.

(Dikkat, patentte öğretim üyeleri hak sahibidir ancak üniversiteye bedel öder. Burada hak sahibi ise hak sahibi işveren yani Üniversite.)

Normalde marka, tescil için başvuru tarihinden itibaren o kişinin sayılır. Ancak eğer başvurudan önce kanıtlayabildiği bir fuarda teşhir ettiyse veya başka ülkede tescil ettiyse başvurudan önceki altı ay içinde olmak üzere, başvuru tarihi bu tarihe kadar geri çekilir. Böylelikle başka kişilere karşı öncelik kazanır. Örneğin 6 Temmuzda TPK’ya başvuran kişi, 4 Nisan’da bir fuarda markayı kullandığını belgelerse marka hakkı 4 Nisandan başlatılır. Böylece aynı marka ile 4 Mayısta başvuranın önüne geçer ve marka hakkını o alır

İlk başvurunun yapıldığı tarihten itibaren on iki aylık süre içinde, rüçhan hakkından yararlanır.

İlk başvurunun yapıldığı tarihten itibaren altı aylık süre içinde, rüçhan hakkından yararlanır.

Yenileme talebinin marka sahibi tarafından koruma süresinin sona erdiği tarihten önceki altı ay içinde yapılması ve aynı süre içinde yenileme ücretinin ödendiğine ilişkin bilginin Kuruma sunulması gerekir. Bu süre içinde talebin yapılmaması veya yenileme ücretinin ödendiğine ilişkin bilginin Kuruma sunulmaması hâlinde, yenileme talebi, koruma süresinin sona erdiği tarihten itibaren altı aylık süre içinde ek ücretin ödenmesi şartıyla da yapılabilir.

Devir İşlemi:

Markanın devri, tescilden önce veya sonra yapılabilir. Markanın hak sahipliğinin başkasına bırakılması demektir. Satış sözleşmesine bezer özellikleri vardır. Marka devrinin Noterde yapılıp, Sicile bildirimi gereklidir

Not: Markasını 5 yıldan uzun bir süre kullanmaksızın duramaz. Yani tescillenen bir marka 1 yıl kullanıldıktan sonra 6 yıl kullanmadan bırakılamaz. Kullanmamak için haklı sebep varsa bu dikkate alınır. Kullanılmazsa markanın düşürülmesi talep edilebilir. Markanın tümüyle kullanılmaması veya bazı sınıflarda kullanılmaması aynı sonucu doğurur. Yani 3 sınıfta tescil alıp sadece 1 sınıfta kullandıysa diğer iki sınıfta tescilin iptali istenebilir.

Patentin Devri:

Tescilden önce veya sonra yapılabilir. Patentin hak sahipliğinin başkasına bırakılması demektir. Satış sözleşmesine benzer özellikleri vardır. Patent devrinin Noterde yapılıp, Sicile bildirimi gereklidir.

Tasarımın devri, tescilden önce veya sonra yapılabilir. Devir, hak sahipliğinin başkasına bırakılması demektir. Satış sözleşmesine benzer özellikleri vardır. Devrin Noterde yapılıp, Sicile bildirimi gereklidir.

Markanın devrinden farklı olarak marka sahibi, yine hak sahibi olmaya devam eder; sadece kullanımı birine bırakır. Lisans, inhisari lisans veya  inhisari olmayan (basit) lisans şeklinde verilebilir. Sözleşmede aksi kararlaştırılmamışsa lisans  inhisari değildir.

-İnhisari olmayan lisans sözleşmelerinde lisans veren markayı kendi kullanabileceği gibi üçüncü kişilere de başka lisanslar verebilir. İnhisari lisans sözleşmelerinde lisans veren, başkasına lisans veremez ve hakkını açıkça saklı tutmadıkça kendisi de markayı kullanamaz.

-Sözleşmede aksi kararlaştırılmamışsa lisans sahipleri, lisanstan doğan haklarını üçüncü kişilere devredemez veya alt lisans veremez.

Lisans sözleşmesine ilişkin genel hükümler burada da geçerlidir.

Zorunlu Lisans (Madde 129-137):

Marka sahibinin markasını 5 yıl kullanmadan bırakma hakkı olmamasına benzer bir durum patent için vardır. Şöyle ki; aşağıdaki durumlarda (bunlardan biri varsa)  patent sahibi, lisans vermeye mecbur kılınabilir:

a) Buluşun kullanılmaması. (Patent sahibi veya yetkili kıldığı kişinin patentin verilmesi kararının Bültende yayımlanmasından itibaren üç yıllık veya patent başvurusu tarihinden itibaren dört yıllık sürelerden hangisi daha geç sona eriyorsa, o süre bitimine kadar kullanılmış olmalıdır)

b) Patent konularının bağımlılığının söz konusu olması.

c) Kamu yararının söz konusu olması.

ç) Başka ülkelerdeki kamu sağlığı sorunları sebebiyle eczacılık ürünlerinin ihracatının söz konusu olması.

d) Islahçının, önceki bir patente tecavüz etmeden yeni bir bitki çeşidi geliştirememesi.

e) Patent sahibinin, patent kullanılırken rekabeti engelleyici, bozucu veya kısıtlayıcı faaliyetlerde bulunması.

*Mahkemeden talep edilir.

*Kamu yararı esastır.

*Her halükarda mahkeme süresini ve bedelini belirtir.

Lisans sözleşmesine ilişkin benzer hükümler burada da geçerlidir.

1. Marka sahibinin izni olmaksızın, markayı 7’nci maddede belirtilen biçimlerde kullanmak.

2. Marka sahibinin izni olmaksızın, markayı veya ayırt edilemeyecek kadar benzerini kullanmak suretiyle markayı taklit etmek

3. Tecavüz yoluyla kullanılan markayı taşıyan ürünleri satmak, dağıtmak, başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak, ithal işlemine tabi tutmak, ihraç etmek, ticari

amaçla elde bulundurmak veya bu ürüne dair sözleşme yapmak için öneride bulunmak

4. Marka sahibi tarafından lisans yoluyla verilmiş hakları izinsiz genişletmek veya bu hakları üçüncü kişilere devretmek.

Tecavüz Halinde Marka Sahibinin Hakları:

1-Tespit

2-Men

3-Maddi-manevi tazminat(Maddi taz.=

kayıp + haksız kazanç + itibar tazminatı)

4-Ürünlere el konulmasını talep

5-Ürünlerin mülkiyetini talep

6-Ürünlerin imhası

7-Günlük gazetede ilan

Not: Markaya Tecavüz ayrıca kovuşturulması şikayete bağlı bir suçtur.

a)  Patent veya faydalı model sahibinin izni olmaksızın buluş konusu ürünü kısmen veya tamamen üretme sonucu taklit etmek.

b) Kısmen veya tamamen taklit suretiyle meydana getirildiğini bildiği ya da bilmesi gerektiği hâlde tecavüz yoluyla üretilen buluş konusu ürünleri satmak, dağıtmak veya başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak ya da bu amaçlar için ithal etmek, ticari amaçla elde bulundurmak, uygulamaya koymak suretiyle kullanmak veya bu ürünle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunmak.

ç) Patent veya faydalı model hakkını gasp etmek

d) Patent veya faydalı model sahibi tarafından sözleşmeye dayalı lisans veya zorunlu lisans yoluyla verilmiş hakları izinsiz genişletmek veya bu hakları üçüncü kişilere devretmek.

Tecavüz Halinde Patent Sahibinin Hakları:

1-Tespit

2-Men

3-Maddi-manevi tazminat(Maddi taz.=

kayıp + haksız kazanç + itibar tazminatı)

4-Ürünlere el konulmasını talep

5-Ürünlerin mülkiyetini talep

6-Ürünlerin imhası

7-Günlük gazetede ilan

Patent Sahipliği İddiası:

Patent isteme hakkının başvuru sahibine ait olmadığı Kurum (TPK) nezdinde iddia edilemez. Aksi ispat edilene kadar başvuru sahibinin, patent isteme hakkının sahibi olduğu kabul edilir.

Ancak dava açılabilir ve bu dava Kuruma bildirilir. Davaya ilişkin kararın kesinleşme tarihine kadar patentin verilmesi işlemleri mahkeme tarafından durdurulabilir.

Hak sahipliğine ilişkin dava sonucunda verilecek kararın davacı lehine kesinleşmesi hâlinde, dava açan hak sahibi, geçerliliği devam eden başvuru için kararın kesinleşme tarihinden itibaren üç ay içinde:

-Patent başvurusunun kendi başvurusu olarak kabul edilmesini ve yürütülmesini, Kurumdan isteyebilir.

-Varsa aynı rüçhan hakkından yararlanarak aynı buluş için yeni bir patent başvurusu yapabilir.

-Başvurunun reddedilmesini Kurumdan talep edebilir.

*Dava açan hak sahibi, kararın kesinleşme tarihinden itibaren üç ay içinde herhangi bir talepte bulunmazsa, dava konusu başvuru geri çekilmiş sayılır.

* Dava devam ederken başvuruya patent verilirse başvurunun gaspı davası, patentin gaspı davasına dönüşür.

Patent Gaspı (Madde 111):

Patent, gerçek hak sahibinden başkasına verilmişse gerçek hak sahibi olduğunu iddia eden kişi, patentin sağladığı diğer hak ve talepleri saklı kalmak şartıyla, patentin kendisine devredilmesini mahkemeden talep edebilir.

Bu haklar patentin verildiğine ilişkin yayım tarihinden itibaren iki yıl içinde, kötü niyet hâlinde ise patentin koruma süresinin bitimine kadar kullanılır.

Açılan dava ile bu dava sonucunda verilen ve kesinleşen hüküm sicile kaydedilerek Bültende yayımlanır ve sicile kaydedildiği tarih itibarıyla iyiniyetli üçüncü kişilere karşı hüküm ve sonuç doğurur.

a)Tasarım sahibinin izni olmaksızın bu Kanun hükümlerine göre koruma kapsamındaki bir tasarımın kullanıldığı veya uygulandığı ürünün aynısını veya genel izlenim itibarıyla ayırt edilemeyecek kadar benzerini üretmek, piyasaya sunmak, satmak, sözleşme yapmak için öneride bulunmak, ticari amaçla kullanmak veya bu amaçlarla bulundurmak,

başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak, ithal işlemine tabi tutmak.

b) Tasarım sahibi tarafından lisans yoluyla verilmiş hakları izinsiz genişletmek veya bu hakları üçüncü kişilere devretmek.

c) Tasarım hakkını gasp etmek.

Tecavüz Halinde Tasarım Sahibinin Hakları:

1-Tespit

2-Men

3-Maddi-manevi tazminat(Maddi taz.=

kayıp + haksız kazanç + itibar tazminatı)

4-Ürünlere el konulmasını talep

5-Ürünlerin mülkiyetini talep

6-Ürünlerin imhası

7-Günlük gazetede ilan

Hak Sahipliği İddiası:

Tasarım başvurusu gerçek hak sahibi olmayan bir kişi tarafından yapılmış veya tasarım bu kişi adına tescil edilmişse veya tescilsiz tasarım gerçek hak sahibi olmayan bir kişi tarafından kamuya sunulmuşsa, gerçek hak sahibi olduğunu iddia eden kişi, tasarım hakkından doğan diğer hak ve talepleri saklı kalmak kaydıyla, tasarım sahipliğinin kendisine devredilmesini veya tasarım sahibi olarak tanınmayı mahkemeden talep edebilir.

Bu talep, tescilli tasarımın yayımlandığı tarihten veya tescilsiz tasarımın kamuya sunulduğu tarihten

itibaren üç yıl içinde ileri sürülmemesi hâlinde düşer. Ancak gerçek hak sahibi olmayan kişinin kötü niyetli olması hâlinde hak düşürücü süre uygulanmaz.

Dava devam ederken başvurunun tescil edilmesi durumunda başvurunun gaspı davası, tasarımın

gaspı davasına dönüşür.

(Madde 25):

Davanın nedenleri:

5’inci veya 6’ncı maddede sayılan hâllerden birinin mevcut olması (mutlak ve nispi red nedenleri)

Davacı:

Menfaati olanlar, Cumhuriyet savcıları veya ilgili kamu kurum ve kuruluşları

Davalı:

Dava tarihinde sicilde marka sahibi olarak kayıtlı kişiler veya hukuki halefleri. Markanın hükümsüzlüğü davalarında Kurum taraf gösterilmez

Sadece mahkeme tarafından markanın hükümsüzlüğüne karar verilir.

Markanın hükümsüzlüğüne karar verilmesi hâlinde bu karar marka başvuru tarihinden itibaren etkili olup, markaya bu Kanunla sağlanan koruma hiç doğmamış sayılır.

(Madde 138-139):

Davanın nedenleri:

a) Patent konusu, patent verilebilirlik şartlarını taşımıyorsa,

b) Buluş, yeteri kadar açıklanmamışsa,

c) Patent konusu, başvurunun ilk hâlinin kapsamını aşıyorsa veya patentin, yapılan bölünmüş bir başvuruya veya yapılan bir başvuruya dayanması durumunda en önceki başvurunun ilk hâlinin kapsamını aşıyorsa,

ç) Patent sahibinin, patent isteme hakkına sahip olmadığı ispatlanmışsa,

d) Patentin sağladığı korumanın kapsamı aşılmışsa, açılabilir.

Patentin koruma süresince veya hakkın sona ermesini izleyen beş yıl içinde dava açılabilir.

Davacı:

(ç) bendinde sadece gerçek hak sahibi olduğunu iddia edenler. Diğerlerinde menfaati olanlar,

Cumhuriyet savcıları veya ilgili kamu kurum ve kuruluşları

Davalı:

Dava tarihinde sicilde patent sahibi olarak kayıtlı kişiler veya hukuki halefleri. TPK taraf gösterilmez.

Sadece mahkeme tarafından patentin hükümsüzlüğüne karar verilir.

Patentin hükümsüzlüğüne karar verilmesi hâlinde bu karar geriye etkilidir. Patent başvuru tarihinden itibaren etkili olup, istisnalar hariç patente bu Kanunla sağlanan koruma hiç doğmamış sayılır.

Davanın nedenleri:

a) Tasarımın gerekli özellikleri taşımadığı, başvurunun kötü niyetle yapıldığı ve bir fikri mülkiyet hakkının yetkisiz kullanımını içerdiği ispat edilmişse.

b) Hak sahipliğinin başka kişiye veya kişilere ait olduğu ispat edilmişse.

c) Sonradan kamuya açıklanan aynı veya benzer nitelikteki bir tasarımın başvuru tarihi, tescilli bir tasarımın başvuru tarihinden önce ise.

Davacı:

Tasarımın hükümsüzlüğü, (c) bendine göre sadece önceki hak sahibi; (b) bendine göre ise ancak tasarım hakkına sahip kişiler tarafından ileri sürülebilir. Diğer hallerde dışında menfaati olanlar tarafından istenebilir.

Davalı:

Dava tarihinde sicilde tasarım sahibi olarak kayıtlı kişiye karşı açılır.

Tasarımın hükümsüzlüğüne ilişkin olarak koruma süresince veya tasarım hakkının sona ermesini izleyen beş yıl içinde dava açılabilir.

Sadece mahkeme tarafından tasarımın hükümsüzlüğüne karar verilir.

Tasarımın hükümsüzlüğüne karar verilmesi hâlinde bu karar geriye etkilidir. Tasarım başvuru tarihinden itibaren etkili olup, istisnalar hariç tasarıma bu Kanunla sağlanan koruma hiç doğmamış sayılır.

(Madde 26):

Davanın/Talebin  Nedenleri :

a) Markanın 5 yıl boyunca kullanılmaması

b) Marka sahibinin fiillerinin veya gerekli önlemleri almamasının sonucu olarak markanın, tescilli olduğu mal veya hizmetler için yaygın bir ad hâline gelmesi.

c) Markanın tescilli olduğu mal veya hizmetlerin özellikle niteliği, kalitesi veya coğrafi kaynağı konusunda halkı yanıltması.

ç) Garanti markaları ve ortak markalar için belirlenen teknik şartlara aykırılık

Davacı/Talep Eden :

İlgili kişiler.

Davalı/Muhatap :

Talep tarihinde sicilde marka sahibi olarak kayıtlı kişiler veya hukuki halefleri.

Markanın iptali, Kurumdan (TPK) istenir. Aslında bir dava değildir ancak, Kanun’un bu maddesinin yürürlüğü, Kanunun  yayımı tarihinden itibaren yedi yıl sonraya ertelenmiştir. Bu nedenle 7 yıl boyunca bir dava olarak Mahkemeden talep edilebilecektir

Markanın iptaline karar verilmesi hâlinde ise bu karar, iptal talebinin Kuruma sunulduğu tarihten (dava

tarihinden) itibaren etkilidir.

Hükümsüzlük ve iptal kararının geriye dönük etkisi aşağıdaki

durumları etkilemez:

a) Karardan önce, markanın sağladığı haklara tecavüz nedeniyle açılan davada verilen kesinleşmiş ve uygulanmış kararlar.

b) Karardan önce kurulmuş ve uygulanmış sözleşmeler.

(Madde 28):

Aşağıdaki hâllerde marka hakkı sona erer:

a)  Koruma süresinin dolması ve markanın süresi içinde yenilenmemesi.

b) Marka sahibinin marka hakkından vazgeçmesi.

c) Mahkeme veya Kurum kararıyla hükümsüzlük veya iptali

(Madde  140):

Aşağıdaki hâllerde patent hakkı sona erer:

a) Koruma süresinin dolması veya ücretlerinin süresinde ödenmemesi

b) Patent sahibinin patent hakkından vazgeçmesi.

c) Mahkeme veya Kurum kararıyla hükümsüzlük

d) Patent başvurusunun geri çekilmesi

* Henüz yayımlanmamış bir patent başvurusu geri çekildiği, geri çekilmiş sayıldığı veya reddedildiği takdirde aynı buluş konusu için yeni bir patent başvurusu yapılabilir.

Ancak yayımlanmış başvuru geri çekilirse aynı buluş konusunda yeniden başvuru yapılamaz.

(Madde 80):

Aşağıdaki hallerde tasarım hakkı sona erer:

a) Koruma süresinin dolması veya tescilin yenilenmemesi,

b) Hak sahibinin hakkından vazgeçmesi

Patent hükümleri ve davaları faydalı model için aynen uygulanır.

Faydalı model hakkının koruma süresi 10 yıldır.

Faydalı modeller için kamusal sınırlamalar yoktur. (zorunlu lisans, tekel, işçi buluşu vb)

Faydalı model başvurusu patente, patent başvurusu faydalı modele dönüştürülebilir.