E-Ticaret Hukuku
Yüksek miktarları içermesi, geniş bir alana hitap etmesi ve taraflarının çeşitliliği sebebiyle e-ticaret hukuku kapsamı oldukça geniş bir alanı içermekte; diğer taraftan genel anlamda hızla gelişen bilişim teknolojisinin problemlerini kuşatıcı mevcut yasal düzenlemeler oldukça yetersiz kalmaktadır. Kapsamı belirlenemeyen bu problemler arasında:
- Tüketici Hukuku Kapsamına giren problemler
- Sanal Güvenlik (Cyber Security) ve Siber Suçlar (Cyber Crimes) ile ilgili sorunlar
- İnternette Fikri Mülkiyet Haklarının Korunması hususu
- Kişisel Verilerin Gizliliği konusu
- Yargılama Yetkisinin Belirlenmesi sorunu (Esasa İlişkin Problemler)
- İspat ve E-Belgelerin Geçerliliği sorunu (Usule İlişkin Problemler)
- Sayısal İmzanın Geçerliliği sorunu
- Teslime İlişkin Elektronik Onay sorunu
- E-Ticaret Şirketlerinin Yasal Statüleri ve Fiili Durumlarının Belirlenmesi sorunu
- Standart Form Sözleşmelerinde Dürüstlük Kuralına Aykırı Hükümler sorunu
- E-Ticarete ilişkin başvuru niteliğinde doğrudan bir Üst Otoritenin Yokluğu sorunu
- E-Ticaretin Vergilendirilmesi sorunu
- Ödeme Sistemlerine ilişkin yasal düzenlemeler
gibi hususlar sayılabilecek olup, belirlenmek istenilen kapsam e-ticaret ile kalmayıp siber suçlara, milletlerarası usul hukuku alanına varan bir habitat karşımıza çıkmaktadır.
E-Ticaret Hukuku İlgili Kanun, Sözleşme ve Direktifler
Dünya genelinde farklı ekonomik yapılar ve farklı kültür ve gelenekler yer aldıkça uluslararası anlamda “iyi-ideal yargılama sistemi” gibi bir kavrama ulaşmak oldukça imkansız görünmektedir. Zira her ne kadar ülkeler uluslararası alanda yargısal birliği amaçlasa da haklı olarak hiçbiri kendi ekonomik menfaatinden, kültür ve geleneklerinden vazgeçmeye hazır görünmüyorlar. Bununla birlikte küresel ticaret ve bilişim çağının bir sonucu olarak ekonomik ilişkilerin ülkesel boyutu aşıp uluslararası bir boyut kazanması ülkeleri uluslararası markete girmeye mecbur etmiş ve kendi iç hukuklarını aşarak birtakım uluslararası düzenleme ve model kanunlara başvurmaya sevk etmiştir. Ulusal ve uluslararası ticaretin vazgeçilmez bir unsuru haline gelmiş e-ticaret de bu altyapısal gelişmelerden nasibini almış ve birtakım düzenlemelerin varlığını kaçınılmaz kılmıştır.
1.Türk Hukukunda
E-TİCARET
- Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun
- Elektronik Haberleşme Kanunu
- Mesafeli Sözleşmeler Yönetmelik
- Finansal Hizmetlere İlişkin Mesafeli Sözleşmeler Yönetmelik
- Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun
- Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunu
- Ticari İletişim Ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmelik
- Elektronik Ticarette Hizmet Sağlayıcı ve Aracı Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmelik
- Elektronik Ticarette Güven Damgası Hakkında Tebliğ
- Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi ve Bildirim Yükümlülükleri Hakkında Tebliğ
2.Uluslararası Hukukta
AB DİREKTİFLERİ:
- 2000/31 sayılı Elektronik Ticaret Direktifi
- 97/7 sayılı Mesafeli Satışlar Direktifi
- Elektronik İletişimde Mahremiyetin Korunmasına İlişkin (Privacy) 2002/58 sayılı Direktif
ABD’de Elektronik İmzaların Hukuki Statüsüne İlişkin Kanunlar:
- Standart Elektronik İşlemler Yasası, model yasa, 30 kadar eyalet tarafından kabul edildi, eyalet yasalarına göre elektronik imza kullanımı için temel çerçeveyi çiziyor.
- Ulusal ve Uluslararası Ticarette Elektronik İmza Yasası (E-İmza), ulusal çerçevede esasları belirtiyor.
- Devlette Kırtasiyenin Azaltılması Hk.Yasa, kamu kurumlarına elektronik kayıtları ve imzaları kullanmada belirli yükümlülükler getiren federal bir yasa.
AB’de Elektronik Ticaret Ve Elektronik İmza İle İlgili 2 Esas Direktif:
- 8 Haziran 2000 tarihli, 2000/31 AB sayılı, Elektronik Ticaret Direktifi, bilgi toplumu hizmetlerinin üye ülkeler arasında serbest dolaşımını sağlamak amacıyla hazırlanan bu direktifte elektronik sözleşmeler ve bunların hukuki neticelerine ilişkin önemli hususlar bulunmaktadır.
- 13 Aralık 1999 tarihli, 1999/93 AB sayılı, Elektronik İmza Direktifi. AB üyesi ülkelerin 19 Temmuz 2001 tarihine kadar bu Direktife uyum sağlamak üzere gerekli yasa, düzenleme ve idari hükümleri yürürlüğe koymaları gerekmektedir. Direktifin amacı elektronik imzanın kullanılmasını kolaylaştırmak ve hukuken tanınmalarına katkıda bulunmak şeklinde belirlenmiştir. Elektronik imza sertifikaları, sertifika hizmet sağlayıcıları, bunların gözetimi ile ilgili esaslar bu Direktifte yer almaktadır.
UNCITRAL Model Yasaları:
- 1996 tarihli Model Elektronik Ticaret Yasası, elektronik verilerin ve sözleşmelerin hukuken tanınmasına ilişkin hükümler içermektedir.
- 2001 tarihli Elektronik İmzalara İlişkin Standart Hükümler, elektronik imzalarla ilgili genel esasları belirlemektedir.