1990’ların sonu Google için daha kolay bir dönemdi. Çiçeği burnunda firma, o dönemde sadece bir arama motorundan ibaretti ve Gmail, Android ve YouTube bu startup firmanın nazarında titrek birer ışıktı. İlk Google gizlilik politikası bu sadeliği yansıtıyordu. Google’ın 600 kelime ile kişisel bilgileri nasıl topladığını ve kullandığını açıkladığı çalışma Silikon Vadisi’ndeki farklı dönemin kısa, içten, ilginç örneğiydi.
Internetin (ve Google’ın) bu versiyonu miadını doldurdu. Aynı gizlilik politikası, geçtiğimiz yirmi yılda bugünkü dört bin kelimelik halini alıncaya dek firmanın veri uygulamalarını açıklayacak şekilde tekrar tekrar yazıldı.
Yirmi yıl boyunca ve otuz versiyon sonrasında gerçekleşen bu evrim, internetin en önemli kurumlarından birinin gözünden internetin dönüşümünün hikayesidir. İnternet bugün aşırı derecede karmaşık, Google’ın da buna uyum sağlayacak bir gizlilik politikası var.
1999-2004 Kullanıcılar artık belirsiz bir yığın değil
Ilk beş yılında Google gizlilik politikası – az miktarda verinin toplandığı ve kullanıcıların “bireyler olarak değil, bir topluluk olarak” görüldüğü – akıllı telefon öncesi dönemi yansıttı. Bu kısa ve öz deklarasyon, Google’ın ilk gizlilik politikasının belki de en önemli kısmıdır:
1999
Açık ve net ifadeler içeren bu paragraf, üç ay sonraki ikinci güncellemede Google’ın gizlilik politikasından çıkarıldı. Gizlilik hukuku ve veri güvenliği alanında uzmanlaşmış bir avukat olan James Ward, bu beyanın , yirmi yılda Google’ın başlangıçtaki durumundan ne kadar saptığının bir göstergesi olduğunu ifade ediyor.
“En basit ifadeyle, Google’ın şu an birincil [öncelikli] iş modeli olarak yaptığı şeyleri, geçmişte tam olarak yapmadığını göstermektedir.”
2005-2011 Google hedef kitlesini daha iyi belirlemek için daha çok veri paylaşıyor
Google, 2000’li yılların sonunda önemli ölçüde değişti. YouTube (2006) ve reklam-teknoloji şirketi DoubleClick (2008) gibi satın almalar gerçekleştirdi. Bu durum beraberinde desktop (masaüstü) ve banner (internet sitesine yerleştirilen pano) reklamcılığının yükselişini getirdi ve mobil devrim, izleme ve reklamcılığa yeni boyutlar kattı. Google gizlilik politikası da bu endüstriyel değişiklikleri yansıtacak şekilde değişti.
Bay Ward’a göre bu dönemde Google gizlilik politikası, “basit bir açıklamadan, çok daha karmaşık bir aygıta dönüştü”. Bay Ward, Google’ın; bir reklamcılık modeli ve işletme oluşturmak için giderek daha fazla kişisel veri almaya başlamasıyla, “verilerinizi aktarmıyoruz” dan “verilerinizi satmıyoruz” modeline geçtiğini söyledi.
Google Gizlilik Politikası Evrimi
| 1999 | 2019 | |
| toplu arama hareketleri verdiğiniz kişisel bilgiler tıklama bilgileri çerezler
| Google’ a sağladığınız veya oluşturduğunuz: adınız parola telefon numarası ödeme bilgileri Hizmetlerimizi kullanırken oluşturduğunuz, yüklediğiniz veya başkalarından aldığınız içerik Google Hizmetlerini kullanıyorsanız, görüşme ve mesajlarınız için: telefon bilgisi telefon numarası arayan tarafın numarası alıcı tarafın numarası yönlendirme numaraları aramaların ve mesajların saati ve tarihi çağrıların süresi yönlendirme bilgisi çağrı türleri Faaliyetleriniz aradığınız terimler izlediğiniz videolar görüntülediğiniz içerik ve reklamlarla etkileşimler iletişim kurduğunuz veya içerik paylaştığınız kişiler Chrome tarama geçmişi 3. taraf sitelerde ve hizmetlerimizi kullanan uygulamalarda etkinlik ses özelliklerini kullanırken ses ve işitme bilgisi satın alma faaliyeti Uygulamalar, tarayıcılar ve cihaz verileri benzersiz tanımlayıcılar tarayıcı tipi ve ayarları cihaz tipi ve ayarları işletim sistemi telefon operatörü ve telefon numarası dahili mobil şebeke bilgileri uygulama sürüm numarası IP adresi çökme raporları sistem etkinliği isteğinizin tarihi, saati, yönlendiren URL’si Kamuya açık kaynaklardan gelen veriler Ortaklardan gelen veriler güvenilir ortaklar pazarlama ortakları güvenlik ortakları reklam verenler Konum verileri GPS, IP adresi, cihaz sensörü verileri, wifi erişim noktaları, baz istasyonları, Bluetooth özellikli cihazlar Google uygulamaları olan Android cihazlardan düzenli aralıklarla toplanan cihaz tipi telefon operatörü ismi çökme raporları hangi uygulamaların yüklü olduğu | |
Google’ın faaliyetleri en başından beri reklamcılık çerçevesinde inşa edilmişti. Erken dönemdeki gizlilik politikalarında reklam verenlerden söz edilirken, hedef gözeterek yapılan reklamcılıktan bahsedilmiyordu. Bu durum Google’ın ilk kez 2005 yılında, “özelleştirilmiş içerik ve reklamcılık” ifadesini kullanması ile değişti.
“Reklam seçimi” ilk kez 2009 yılında DoubleClick’in 3.1 milyar $’a satın alınması ve Google’ın Pazarlama faaliyetlerine entegre edilmesinden hemen sonra kullanıldı.
Ve Haziran 2004’te, gizlilik politikasında aşağıdaki fıkra yer aldı:
Google gizlilik politikası; yıllara göre değişim.
2012 -2017 Karmaşık iş yapısı daha karmaşık bir politika gerektiriyor
Bir internet devi olarak Google, çok sayıda incelemeye konu oldu. 2012 yılı Ağustos ayında şirket, Federal Ticaret Komisyonu tarafından Apple’ın Safari tarayıcısını kullananların çerez takibi ile ilgili “yanlış ifade edilmiş gizlilik güvencesi” suçlamaları nedeniyle 22.5 milyon dolar para cezası ödedi.
Para cezasıyla birlikte, Google’ın gizlilik politikasının “topladığımız bilgiler” bölümü, ince ayarlar yapılarak önemli düzenlemelere tabi tutuldu.
Google, Mart 2012 versiyonunda “paylaştığımız bilgiler” kısmındaki ifadeyi yeniden düzenledi:
Aynı gün, Google daha kısa ancak daha geniş bir tanım için 20 maddelik dokümanını yürürlükten kaldırarak, 2007 yılından beri ilk kez hizmet kullanım şartlarını güncelledi. Özellikle yüklenen içerikle ilgili bir değişiklik, firmaya bu içeriği istediği gibi kullanma konusunda geniş ayrıcalıklar tanıyor gibi görünüyor:
Hükümler, “sana ait olan sana ait kalır” diyor. Ancak Bay Ward’a göre, revizyon – özellikle “içerik yükleme veya başka şekilde gönderme” hükmü, Google’ın kullanıcı onayı tanımında anlamlı bir değişikliği ifade ediyor.
“Aramalarınız, tuş vuruşlarınız, Google Chat’teki sesiniz ve yüzünüz, Gmail’deki gönderilmiş e-postalarınız, bunlar Google’ın Servislerine yükleme veya başka bir şekilde gönderilen/sunulan içerik kapsamındadır. “Hepimizin, ne yaptığımıza dair en ufak bir fikrimiz olmadan ‘onayladığımız’ buydu.”
(Eğer teknolojiyi kullanıyorsanız, birisi de sizin bilginizi kullanıyordur. Bununla ilgili ne yapabileceğinizi size anlatacağız. Sınırlı sayıdaki bültenimiz için kayıt olun).
2018’den Bugüne – Sıkı düzenlemelere uyum için politika değişiklikleri
Google gizlilik politikasındaki son büyük değişiklik Mayıs 2018’de, Avrupa’nın Genel Veri Koruma Düzenlemesi (GDPR) üzerine gerçekleşti. Google’ın gizlilik politikası ürün müdürü Sam Heft-Luthy’ye göre yazarlar, tasarımcılar, araştırmacılar ve avukatlarla bir yıl boyunca gerçekleştirilen yeniden yapılanma, sadece metnin hukuki dilindeki değişiklikler değil, “topladığımız bilgileri ve kullanıcı kontrollerini daha iyi açıklayabilmek için ürünün tam bir güncellemesi idi”. Bay Heft-Luthy’nin ifade ettiğine göre, daha açık olması için politika yeniden yazılırken, Google’ın kullanıcı bilgisi ile ne yaptığı ile ilgili bir değişiklik yapılmamış. “Google’ın hakları ve izinlerini genişletmedik” diyor. Ve Bay Heft-Luthy’nin belirttiği gibi, politikanın en büyük değişiklikleri gezinme kolaylığına odaklanma eğilimindeydi. Politika hala çok karmaşık olmakla birlikte, birçok bölüm açıklayıcı videolar içermekte ve renkli logo ve görsellerle resimlendirilmektedir.
Kullanıcılara verileri üzerinde daha fazla kontrol ve sahiplik veren ve büyük ihtimalle GDPR kurallarından etkilenen politikaya, kullanıcıların veriyi nasıl dışa aktarabileceği ile ilgili dokuz ifade eklendi ve verilerin nasıl silineceğini açıklayan çok sayıda bölüm ilave edildi. 2019’da dijital ekonomi, birbirine bağlı teknolojiler, firmalar, pazarlamacılar ve her saniye veri üreten milyarlarca insanın devasa bir birleşimidir. Google, bu verinin çoğunu dünyayı değiştiren ürünlere yardımcı olması için toplarken, aynı zamanda para basan reklamcılık makinasına da kaynak sağlıyor.
Gizlilik Politikamız için tıklayın.
Editör: Sanem Güven
Mülkiye mezunu, farkli banka ve reel sektor firmalarinda calismis, Bankacilik Kanunu ve cesitli bankacilik konularinda egitimler vermiş Önder Bey; bilgi teknolojilerine meslegi disinda da ilgi duymakta.
